kosma tipi uyak ne demek?

Kosma tipi uyak, gazel türünde kullanılan bir uyak düzenidir. Osmanlı edebiyatında dört beyitlik gazel şekli olan kosmanın uyak düzeni, a a b a c c b d d şeklindedir.

• İlk beyitteki iki dizede aynı ses benzerliği bulunur ve bunlar dizelerden birinde yarı, diğerinde tam kafiye ile uyaklanır. Örneğin, "nazende" ve "kıyasende" gibi.
• İkinci beyitte ise iki dize tam uyakla uyaklanır. Örneğin, "yârımdır, yâre" ve "niçün gâh eylemez imtisâl-i hâlden" gibi.
• Üçüncü beyitte ise kullanılan sesler farklıdır, yani yarı kafiye ile uyaklanır. Örneğin, "yardım eyler, yardan yardım ister" ve "aAhıt olup dâvâ-yı cânân umarım" gibi.
• Dördüncü beyitte ise tekrardan iki dize tam uyak içerir. Örneğin, "aşık-ı dehât gibi uykusuzum" ve "gönül kim kırılmasın, kıymet bilmezse senden" gibi.

Bu şekildeki uyak düzeni, gazel yazılan şiirlerin ahenkli bir şekilde ilerlemesini sağlar ve gazelin coşkusunu artırır. Kosma tipi uyak, Osmanlı edebiyatında sıkça kullanılan bir uyak düzenidir.